Wakacje to dla wielu rodzin czas luzu, wyjazdów i odpoczynku. Ale dla niektórych to też okazja, by… wciągnąć dzieci w świat pracy. Brzmi groźnie? A jednak to coraz popularniejsza praktyka – zwłaszcza w rodzinnych biznesach. Dziecko pomaga w sklepie, ogarnia social media, zawozi coś do klienta. Ale zanim pozwolisz mu „dorobić sobie w wakacje”, upewnij się, że wiesz, co mówi prawo.
Zasadniczo granica jest jasna: dziecko można zatrudnić od 15. roku życia. Ale uwaga – nawet wtedy tylko do tzw. prac lekkich, które nie zagrażają jego zdrowiu, rozwojowi i edukacji. Czyli żadnego noszenia ciężkich rzeczy, niebezpiecznych maszyn ani dźwigania paczek po schodach. A co z młodszymi? Zatrudnianie dzieci poniżej 15 roku życia to naprawdę wyjątkowe sytuacje i obwarowane są dodatkowymi wymogami – m.in. zgodą rodziców, opinią psychologa i zgodą inspektora pracy. W praktyce: jeśli nie kręcisz reklamy czy filmu z udziałem dzieci, raczej nie wchodź w to pole.
Nawet jeśli Twoje dziecko ma już 16 czy 17 lat, potrzebujesz pisemnej zgody rodzica lub opiekuna prawnego. To nie jest formalność, którą możesz zignorować – bez niej zatrudnienie jest po prostu nielegalne.
To nie „kieszonkowe”. Wynagrodzenie dla dziecka powinno być ustalone jak dla każdego innego pracownika – z umową, terminem wypłaty, ustaloną stawką. Co więcej, możesz to wynagrodzenie wrzucić w koszty działalności. Ale uwaga – wszystko musi być zgodne z przepisami i dobrze udokumentowane.
Zatrudnione dziecko, jako pracownik, korzysta z pewnych preferencji podatkowych. W praktyce oznacza to, że często jego dochody mogą być nieopodatkowane – zwłaszcza jeśli nie przekroczy kwoty wolnej. Ale nie rób tego „na czuja” – skonsultuj to z księgowym. Lepiej dmuchać na zimne niż tłumaczyć się potem urzędowi skarbowemu.
Niezależnie od wieku, każde zatrudnione dziecko musi przejść szkolenie BHP. I nie, nie wystarczy, że powiesz „uważaj tylko, żeby się nie skaleczyć”. Jeśli dojdzie do wypadku, odpowiedzialność spada na pracodawcę. Czyli na Ciebie. Dlatego zadbaj o to jak o każdy inny obowiązek względem pracownika.
Zdecydowanie tak – o ile robisz to z głową. Dziecko może dzięki pracy w wakacje wiele się nauczyć: punktualności, odpowiedzialności, współpracy. Ty możesz zyskać realną pomoc i poczucie, że wspierasz rozwój młodego człowieka. Ale nie ignoruj przepisów. Nawet jeśli zatrudniasz „tylko własne dziecko”, musisz przestrzegać prawa pracy – tak samo jak w przypadku dorosłego pracownika. Inaczej może się to skończyć nie tylko niezadowoleniem urzędników, ale i niepotrzebnym stresem.
Jeśli potrzebujesz wzoru umowy, instrukcji BHP dla pracowników młodocianych albo nie wiesz, czy Twoja oferta pracy spełnia wymogi prawne – skontaktuj się z nami. Pomożemy Ci przejść przez to bezpiecznie i legalnie.
Autor: Rafał Kufieta
